Madde 160- (1) Kaybedilmiş olması nedeniyle malikinin zilyetliğinden çıkmış olan ya da hata sonucu ele geçirilen eşya üzerinde, iade etmeksizin veya yetkili mercileri durumdan haberdar etmeksizin, malik gibi tasarrufta bulunan kişi, şikayet üzerine, bir yıla kadar hapis veya adlî para cezası ile cezalandırılır.

KORUNAN HUKUKİ DEĞER

Bu suçla korunan hukuki yarar mülkiyet hakkıdır. Bu suçtan suçun konusu üzerinde önceki maliki yetkisine son verilerek yeni bir mülkiyet kurulmak istenmektedir. Malın kaybedilmesi ve hata sonucu başkasının eline geçmesi nedeniyle eşya üzerinde mülkiyet hakkı sahibi olan kişinin bu hakkın kendisine verdiği yetkiyi kullanmasına engel olunmaktadır.

FAİL VE MAĞDUR

Suç fail bakımından özgü suç niteliğinde olup ancak kaybedilen eşyayı bulan ya da hata sonucu ele geçiren kişi tarafından işlenir. Mağdur ise mal üzerinde mülkiyet hakkı sahibi olan kişidir. Suçun konusunu kaybolarak zilyetlikten çıkmış ya da hata sonucu ele geçmiş eşya oluşturur. Bu suç yalnızca taşınır eşyalar bakımından işlenir. Eşya sahibi tarafından mülkiyeti terk edilmiş bir eşya olmamalıdır. Taşınırlarda terk, mülkiyeti sona erdiren bir işlem olduğu ve sahipsiz bir mal üzerinde de bu suç işlenemeyeceği için fiilin işlendiği sırada eşya üzerindeki mülkiyetin sona etmemiş olması gerekir.

ŞİKAYET VE UZLAŞTIRMA

Bu suç şikayete bağlı bir suçtur. Şikayet süresi 6 aydır. Şikayete bağlı suç olduğu için de uzlaştırmaya tabidir.                                     

FİİL

İade etmemek veya yetkili mercileri durumdan haberdar etmemek

Failin zilyetliğini ele geçirdiği eşyayı biliyorsa sahibine geri vermesi, bilmiyorsa yetkili makamlara durumu bildirmesi gerekir. Geri verme ve bildirimin mal üzerinde tasarrufta bulunmadan önce gerçekleşmiş olması gerekir. Kanunda yer verilen ifadelerden geri verme ve bildirimin eşyayı ele geçiren kişi tarafından yapılması gerektiği sonucu ortaya çıkar.

Malik gibi tasarrufta bulunmak

Mülkiyet hakkının tanıdığı yetkilerin kullanılması anlamına gelir. Başka bir anlatımla suça konu eşya üzerinde ancak malikinin yapabileceği nitelikte satma, tüketme başkasına devretme, ürünlerinden yararlanma, kullanma, yok etme, saklama gibi davranışlarla suç oluşur.

KAYBEDİLMESİ NEDENİYLE ZİLYETLİKTEN ÇIKMIŞ EŞYA

Terk ve devir niyeti olmaksızın mülkiyeti hakkının bahşettiği yetkilerin eşya üzerinde fiilen kullanılmayacak olması, durumunda kaybolmuş eşyadan söz edilir. Eşyanın kaybolmuş olması sebebiyle mağdurun zilyetliğinden çıkması bu suçu hırsızlık suçundan ayırır. Hırsızlık suçundan mal mağdurun iradesi dışında hakimiyetinden çıkarken bu suç tipinde mal mağdurun hakimiyetinden çıkmıştır ve fail bu mala el koymaktadır. Fail, malın kime ait olduğunu bilmeden malı almaktadır, eğer biliyorsa hırsızlık suçu oluşacaktır. Aynı şekilde mağdurun da malın nerede olduğuna dair bir bilgisi olmamalıdır.

HATA SONUCU ELE GEÇİRİLMİŞ EŞYA

Tesadüf eseri ya da kaza sonucu elden çıkmış, faile hatayla teslim edilmiştir. Failin malı zilyetliğine geçirme konusunda aktif bir davranışı bulunmamaktadır. Örneğin bankadaki hesabına yanlışlıkla gelen parayı çekip bankanın ısrarına rağmen iade etmeyen kişinin eylemi bu kapsamda değerlendirilir.

SAHİPSİZ MAL BU SUÇUN KONUSU OLAMAZ

Sahipsiz mal, sahibi tarafından terk edilmiş maldır, yani artık sahibinin mal üzerinde bir mülkiyet veya zilyetlik iddiası yoktur. Bu sebeple sahipsiz eşyanın alınması durumunda bu suç oluşmaz.

“Akbank Terme şubesine bağlı ATM’den kendisinden önce işlem yapan ancak parayı almadan uzaklaşan müştekiye ait 1.500,00 Türk lirasını kendisine yarar sağlamak için aldığı şeklindeki eylemin, 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 141. maddesinde düzenlenen hırsızlık suçunu oluşturduğu halde, suç vasfında hataya düşülerek yazılı şekilde kaybolmuş veya hata sonucu ele geçmiş eşya üzerinde tasarruf suçundan ceza tayin edilmesinde isabet görülmediğinden anılan kararın bozulması gerektiğinin…” (YAR. 13. Ceza Dairesi, 2019/8494 E.  ,  2019/12555 K., 16/09/2019)

 “Sanıkların müştekinin çantası içindeki cüzdanı çaldıkları, müştekinin duruşmadaki beyanında cüzdanının çantasından düşme ihtimalinin bulunmadığını bildirmesi nedenleriyle sanıkların sabit olan eylemlerine uyan 6545 sayılı yasa ile değişik TCK 142/2-h, 35. maddeleri uyarınca cezalandırılmalarına karar verilmesi gerekirken dosya kapsamı ve delil durumuna uygun düşmeyen gerekçe ile eylemin TCK 160/1 maddesindeki kaybolmuş veya hata sonucu ele geçirilmiş eşya üzerinde tasarruf suçunu oluşturduğu gerekçesiyle şikayet yokluğu nedeniyle düşme kararı verilmesi bozmayı gerektirmiştir…” (YAR. 17. Ceza Dairesi, 2019/6454 E.  ,  2020/431 K., 13.01.2010)